Journal of FisheriesSciences.com

Key words

Iskenderun Bay, trammel net, shrimp

Giri?

Küçük ölçekli bal?kç?l?k, k?y?sal alanda, 12m’den daha küçük teknelerle uzatma a??, paraketa ve tuzak gibi av araçlar?yla yürütülen bal?kç?l?k faaliyeti olarak tan?mlanmaktad?r (Ünal 2003). Türkiye’deki bal?kç? teknelerinin %92’sini bu tip bal?kç?l?k faaliyeti ile u?ra?an tekneler olu?turmaktad?r (Ceyhan ve Akyol, 2005). Uzatma a?lar?; ilk yat?r?m maliyetinin dü?ük olmas?, kullan?m kolayl??? ve ekonomik de?eri yüksek türlerin avc?l???n?n yap?labilmesi gibi nedenlerle, ülkemiz bal?kç? filosunun %92’lik k?sm?n? olu?turan küçük ölçekli bal?kç? teknelerinde, yo?un olarak kullan?lan av araçlar?ndan birisidir. Hedef tür, av sahas?, zaman ve çevresel faktörlere ba?l? olarak, uzatma a?lar?n?n yap?s?nda operasyon biçiminde önemli farkl?l?klar gözlenmektedir (Özdemir ve Erdem, 2006). Bir alanda bal?kç?l?k yönetiminin sa?l?kl? bir biçimde yap?labilmesi ve do?ru politikalar üretilebilmesi için o alandaki avc?l???n ve av arac?n?n yap?sal özelliklerinin bilinmesi gerekmektedir. Son dönemde ülkemizde de uzatma a?lar? ile ilgili olarak farkl? konularda yap?lan çal??malar gözlenmektedir. De?i?ik bölgelerde kullan?lan uzatma a?lar?n?n yap?sal özellikleri (Akyol ve Ceyhan, 2007a; Akyol ve Ceyhan, 2007b; Ceyhan ve ark. 2005; Alt?na?aç ve ark. 2008; Özekinci ve ark. 2006; Ayaz ve ark., 2008; Ceyhan ve Akyol, 2005; Ta?demir, 2002), av kompozisyonu ve av verimi (Metin ve Gökçe, 2004; Alaz ve Gurbet, 2005; Gökçe ve ark. 2005; Ayd?n ve ark. 2006; Bal?k ve Çubuk, 2001; Akamca ve ark. 2008; Ayd?n ve Cengiz, 2008), seçicilik parametrelerinin belirlenmesi (Kara, 2003; Özyurt ve Av?ar, 2005; Bal?k, 1999a; Bal?k, 1999b; Karakulak ve Erk, 2008; Özekinci, 2005; Dinçer ve Bahar, 2008; Özekinci ve ark. 2007) bu çal??malardan baz?lar?d?r. Ancak bir bal?kç?l?k alan?nda herhangi bir hedef türe yönelik olarak kullan?lan toplam uzatma a?? miktar?, bunlar?n yap?sal özellikleri ve bal?kç?l?k alan?ndaki da??l?m?na yönelik olarak yürütülmü? çal??malara rastlanmam??t?r.

?skenderun Körfezi’nin (?ekil 1) zengin av sahlar?na sahip oldu?u 1940’lardan bu yana bilinmektedir (Kosswing, 1953). Çukurova’n?n denizel alandaki devam? olarak ?ekillenmi? olan bu körfez, oldukça geni? bir k?ta sahanl???na sahiptir. Bundan dolay?, di?er av araçlar? için oldu?u kadar, uzatma a?lar? içinde uygun bir av sahas? özelli?i ta??maktad?r. Körfezde, uzatma a?lar? ile yo?un olarak avc?l??? yap?lan hedef türlerden biriside karidestir. Bu alanda, uzatma a?lar? ile ekonomik de?ere sahip 5 farkl? karides türünün avc?l??? (Penaeus kerathurus, Penaeus japonicus, Penaeus semisulcatus, Metapenaeus monoceros, Melicertus hathor) yap?lmaktad?r (Türkmen 2005).

?ekil 1. ?skenderun Körfezi ve bal?kç? bar?naklar?
Figure 1. ?skenderun Bay and fishing ports

Bu çal??mada ?skenderun Körfezi’nde bal?kç? filosunun da??l?m gösterdi?i 11 bal?kç? bar?na??nda (Karata?, Yumurtal?k, Gölovas?, Dörtyol, Payas, ?skenderun, Uluç?nar, Konac?k, Kale, Çevlik. Meydan) anket çal??malar? yap?larak; toplam olarak kullan?lan karides a?? miktar? ve bal?kç? bar?naklar?na göre da??l?m?, av sahas? ve a?lar?n teknik özellikleri belirlenmeye çal???lm??t?r. Bar?naklar?n konumu ?ekil 1’de gösterilmi?tir. Elde edilen sonuçlar; ?skenderun Körfezi’nde uzatma a?lar? ile yürütülen karides avc?l???n?n yap?sal özelliklerinin belirlenmesinin yan?nda, bal?kç?l?k yönetimi aç?s?ndan da faydal? olacakt?r.

Materyal ve Metot

Çal??ma Kas?m 2007 – Kas?m 2008 tarihleri aras?ndaki bir y?ll?k sürede gerçekle?tirilmi?tir. Çal??man?n gerçekle?tirildi?i; Karata?, Yumurtal?k, Gölovas?, Dörtyol, Payas, ?skenderun, Uluç?nar, Konac?k, Kale, Çevlik, Meydan bal?kç? bar?naklar?nda da??l?m gösteren ve küçük ölçekli bal?kç?l?k yapan tekne say?s? Adana Tar?m ?l Müdürlü?ü, Hatay Tar?m ?l Müdürlü?ü ve ilgili bal?kç? bar?naklar?ndaki kooperatiflerle yap?lan görü?melerle belirlenmi?tir. Kullan?lan toplam karides a?? miktar? ve bunlar?n teknik özellikleri bal?kç?larla ve a? donatan ki?ilerle yap?lan anket çal??malar? ile belirlenmi?tir. Av sahalar? bal?kç? teknelerinde bulunan GPS cihazlar?ndan al?nan koordinatlarla, Seyir Hidrografi Dairesinin 33 no’lu genel haritas?, 333, 334 no’lu parça haritalar? ile 3341 ve 3342 no’lu portolan haritalar? kullan?larak tespit edilmi?tir. Gerekli verileri elde edebilmek için küçük ölçekli bal?kç?l?k yapan 127 bal?kç? teknesinde anket çal??mas? gerçekle?tirilmi?tir. Bunun yan? s?ra, dönem dönem bal?kç?lar?n gerçekle?tirdi?i operasyonlara kat?larak elde edilen verilerin do?rulu?u kontrol edilmi?tir.

Karides a?lar?n?n teknik özellikleri ile bilgiler FAO (1975) göre çizilmi?tir. Çizimler “Photoshop CS3 Extended” program? ile çizilmi?tir.

Bulgular ve Tart??ma

?skenderun Körfezi’nde karides avc?l??? 10- 65m derinlikler aras?nda, taban?n kumlu-çamurlu oldu?u bölgelerde yap?lmaktad?r. Avc?l?k y?l boyunca devam etmesine kar??n, A?ustos – Kas?m aylar? aras?nda ve Mart – May?s aylar? aras?nda uzatma a?lar? ile karides avc?l???nda yo?unla?ma olmaktad?r. Bu saptama Aral?k, Ocak, ?ubat ile Haziran-Temmuz aylar?nda karides avc?l???n?n ?iddetinin azald???n? göstermektedir. Bal?kç?lar bu dönemde av veriminin önemli ölçüde dü?tü?ünü belirtmi?lerdir. Aral?k, Ocak ve ?ubat aylar?nda av veriminin dü?mesi su s?cakl???n?n dü?ük olmas? nedeniyle, karideslerin aktivitelerinin azalmas? ve pasif bir av arac? olan uzatma a?? ile avlanma olas?l???n?n azalmas?na ba?l? olabilir. Haziran Temmuz aylar?nda av veriminin dü?mesi ise üreme göçleri ile ilgili olabilir. Ülkemizde, karideslerin ya?am döngülerini de içine alan biyo-ekolojik çal??malar çok s?n?rl?d?r (Türkmen ve ark. 2005). Buna kar??n, genel olarak karideslerin dört ya?am döngüsü oldu?u ve bunlar? üçünde (Aç?k deniz-K?y?sular?- Ac?su; Aç?kdeniz-K?y?sular?; Aç?kdeniz Ya?am Döngüleri) yumurtlama derin sularda olmaktad?r (Kumlu, 2001). Bu genel bilgiden yola ç?karak, Haziran Temmuz aylar?nda karides uzatma a?lar? ile avlanan hedef türlerin daha derin bölgelere göç ediyor olabilece?i dü?ünülebilir. Örne?in ?skenderun Körfezi’nde uzatma a?lar? ile avlanan önemli hedef türlerden birisi Penaeus semisulcatus’un s?cakl???n yüksek oldu?u dönemde, derin bölgede yumurtlad??? bilinmektedir (Jackson ve ark. 2001). Bu durum, yukar?da yap?lan saptamay? do?rular niteliktedir. Ancak, av veriminin belirli dönemlerde neden azald???n? tam olarak aç?klayabilmek için hedef türlerin ya?am döngülerini de kapsayacak biyo-ekolojik çal??malara ihtiyaç vard?r. Bu tip çal??malar yap?lmadan yukar?daki aç?klamalar?n tahminden öteye geçmesi beklenemez.

Karata? Bal?kç? Bar?na??’ndaki tekneler karides avc?l???n?, Seyhan Nehri’nin denize döküldü?ü Deli Burun Mevkisi ile (360 42’ 915’’N - 340 54’.067’’E) Alakese Burnu aras?nda (360 49’ 159’’N - 350 52’ 221’’E) kalan, yakla??k uzunlu?u 115km olan k?y? ?eridinde, 10-65m derinlikler aras?nda gerçekle?tirmektedir. Bu alan içerisinde; Seyhan Nehri önleri (Deli Burun Mevkisi), Tuzla Dalyan? (36041’ 479’’N - 350 02’ 451’’E), Kurutma Kanal? (360 39’ 319’’N - 350 06’ 583’’E), Akyatan Lagünü (360 33’ 153’’N - 350 19’282’’E), A?yatan Lagünü (360 34’ 291’’N; 350 32’ 654’’E) ile Ceyhan Nehrinin denize döküldü?ü bölgeden (360 33’ 897’’N - 35033’ 721’’E) Yumurtal?k Koyu’na (360 42’ 424’’N - 350 44’ 574’’E) kadar olan bölge karides a?lar?n?n kullan?m?n?n özellikle yo?unla?t??? alanlard?r. Yumurtal?k Bal?kç? Bar?na??’ndaki tekneler karides uzatma a?lar?n?, Alaseke Burnu (360 49’159’’N - 350 52’ 221’’E) ile Ba??rsak Deresinin bat?s?ndaki kayal?klar?n bitimine kadarki (360 45’ 659’’N - 350 43’ 107’’E) sahil hatt?nda ve Eski Ceyhan Yata?? (360 42’ 131’’N - 35043’ 644’’E) ile A?yatan Lagünü (360 34’ 370’’N - 35032’ 665’’E) aras?ndaki sahil hatt?nda kullanmaktad?rlar. Operasyon derinli?i 10-55m aras?nda de?i?im göstermektedir. Gölovas?’nda karides uzatma a?lar? için yo?un olarak kullan?lan av sahas?, bal?kç? bar?na?? (360 51’ 614’’N - 350 54’ 606’’E) ile Öksüz Dere (360 47’ 013’’N - 350 49’ 345’E) aras?nda kalan, yakla??k 12.2km uzunlu?undaki bölgedir. Avc?l?k genellikle 10-50m derinlikler aras?nda yap?lmaktad?r. Birbirine yak?n iki bar?nak olan Dörtyol ve Payas’taki teknelerin karides avc?l??? için kulland??? av sahas?, Deli Çay (360 49’ 779’’N - 360 10’ 035’’E) ile Bota? (360 55’ 109’’N - 350 59’ 268’’E) aras?nda kalan bölgedir. ?skenderun’daki teknelerin karides avc?l??? için yo?un olarak kulland?klar? bölge ?skenderun Demir Çelik Fabrikas? (360 43’ 124’’N - 360 11’ 820’’E) ile Adatepe (360 30’ 887’’N - 360 01’ 140’’E) aras?nda kalan bölgedir. Uluç?nar’da karides avc?l??? için genel olarak kullan?lan av sahas? ise Çengen Çay?n?n 1.5mil kuzeydo?usu (360 30’ 294’’N - 360 00’ 704’’E) ile Tülek Çay? (360 22’ 056’’N - 350 50’ 314’’E) aras?nda kalan bölgedeki kumlu çamurlu alanlard?r. Bu veriler her bar?naktaki teknelerin uzatma a?lar? ile karides avc?l???n?, bar?nak civar?nda yapt???n? göstermektedir. Karides avc?l??? için en geni? av sahas?, Karata? Bal?kç? Bar?na??’ndaki tekneler taraf?ndan kullan?lmaktad?r. Bu bar?nakta, küçük ölçekli bal?kç?l?k ile u?ra?an bal?kç?lar?n büyük k?sm?n?n tek geçim kayna?? bal?kç?l?kt?r. Oysa di?er bar?naklarda çok say?da yar? zamanl? olarak bal?kç?l?k yapan ki?ilere rastlanm??t?r. Bunlar aras?nda; emekli olmu?, halen maa?l? olarak çal??an, bahçe yada tarlas? olup çiftçilik yapanlar bulunmaktad?r. Bundan dolay? daha s?n?rl? zamanda ve alanda bal?kç?l?k faaliyeti yürütmektedirler.

?skenderun Körfezi’nde aktif olarak küçük ölçekli bal?kç?l?k faaliyeti yürüten teknelerden 382 tanesinde farkl? tipte uzatma a?lar? kullan?lmaktad?r. Bu teknelerin 309’unda (%80.89) karides uzatma a?lar?n?n bulundu?u saptanm??t?r. Çal??man?n gerçekle?tirildi?i bar?naklarda; karides uzatma a?? kullanan tekne say?s?, tekne ba??na dü?en ortalama karides uzatma a?? say?s? ve toplam karides uzatma a?? say?s? Tablo 1’de verilmi?tir.

Tablo 1. Fanyal? karides uzatma a?? kullanan tekne say?s?, tekne ba??na ortalama karides a?? say?s? ve toplam fanyal? karides uzatma a?? say?s?
Table 1. Number of fishing boats that used shrimp trammel net, the mean number of shrimp trammel net per boat and the total number of shrimp trammel net

Tablo 1’de Karata? ve Yumurtal?k’ta teknelerin neredeyse tamam?n?n, Gölovas?’ndaki teknelerin ise tümünün karides uzatma a?? kulland??? görülmektedir. Dörtyol, Payas, ?skenderun ve Uluç?nar’daki teknelerde ise %13 ile %21 aras?ndaki bir oranda karides a?? kullan?lmaktad?r. Konac?k, Kale, Çevlik ve Meydan’da ise hiç karides a?? kullan?lmamaktad?r. Bu de?i?im, Karata?, Yumurtal?k ve Gölovas? bal?kç? bar?naklar?n?n bulundu?u bat? k?s?mda uzatma a?? ile karides avc?l???n?n oldukça yo?un oldu?unu göstermektedir. Buna kar??n körfezin do?u k?sm?ndaki bar?naklarda uzatma a?? ile karides avc?l???n?n ?iddeti oldukça dü?mektedir.

?skenderun Körfezi’nin bat? k?sm?n?n genel olarak kumlu ve çamurlu bir taban yap?s?na, do?u k?sm?n?n ise genel olarak kayal?k bir taban yap?s?na sahip oldu?u bilinmektedir (Bingel 1987). Küçük ölçekli bal?kç?l?kta genel olarak günübirlik olarak avc?l?k yap?lmakta (Ünal, 2003), dolay?s?yla da genellikle bar?nak civar? av sahas? olarak kullan?lmaktad?r. Hedef tür olan karidesin ya?am alan? kumlu ve çamurlu alanlard?r. Dolay?s?yla karides uzatma a?lar?n?n özellikle körfezin taban?n?n kumlu çamurlu oldu?u bölgelerde yo?unla?mas? beklenebilecek bir sonuçtur. Elde edilen sonuçlarda, bu alandaki Karata?, Yumurtal?k ve Gölovas?’nda karides uzatma a?? say?s?n?n yüksek oldu?unu göstermektedir. Toplam karides uzatma a?? miktar?n?n ?skenderun Körfezi üzerinde gösterildi?i ?ekil 2’de bu durum net biçimde görülebilmektedir.

?ekil 2. Toplam fanyal? karides uzatma a?? miktar?n?n bar?naklara göre de?i?imi
Figure 2. The change for the total count of shrimp trammel net in accordance with fishing port

Karides uzatma a??n?n hiç bulunmad??? Konac?k’ta, kafes tuzak ve paraketa avc?l??? yo?unluktad?r. Bunun d???nda az say?da teknede akya-palmut ve mercan uzatma a?? kullan?lmaktad?r. Kale ve Meydan, çok az say?da teknenin bulundu?u, do?al olarak korunakl? alanlar?n ba?lama yeri olarak kullan?ld??? bar?naklard?r.

Körfezde farkl? teknik özelliklere sahip karides uzatma a?lar?na rastlanm??t?r. Bu farkl?l?klardan en dikkat çekici olanlar; baz? uzatma a?la r?nda çift kat baz? uzatma a?lar?nda tek kat mantar yaka kullan?lmas?d?r. Son dönemde mantar yakada çift kat halat kullan?m?n?n yayg?nla?t??? hem gözlemlenmi?tir. Bal?kç?lar, çift kat mantar yaka halat? kullan?lan uzatma a?lar?n?n daha kolay at?l?p topland???n? ifade etmektedirler. Bu tip uzatma a?lar?nda yüzdürücü olarak kullan?lan mantarlar iki halat aras?nda s?k??t??? için, mantarlar?n at?l?p toplanma s?ras?nda a??n tor k?sm?na dola?ma ihtimali daha az olmaktad?r. Yine dikkat çekici farkl?l?klardan birisi de; baz? uzatma a?lar?n?n uzunlu?unun 125m baz?lar?n?n ise 100m olmas?d?r. Özellikle Karata?’ta kullan?lan a?lar 250m tor 125m mantar yaka halat?na donat?larak haz?rlanmaktad?r. Ancak bu tip a?lara az miktarda da olsa Yumurtal?k, ?skenderun ve Uluç?nar’da da rastlanm??t?r. Farkl? uzunluklarda karides uzatma a?? kullan?lmas?n?n nedeninin tamamen bal?kç?lar?n al??kanl???na ba?l? oldu?u görülmü?tür. Bunlara ek olarak farkl? yüzdürücü say?s?na sahip karides uzatma a?lar? da belirlenmi?tir.

En yayg?n olarak rastlanan karides uzatma a?lar?n?n özellikleri ?öyledir. Mantar yaka halat? çift kat 3.5 numara PP halat ve 125m uzunlu?undad?r. Torun ve fanyan?n a? göz geni?likleri (tek kol) s?ras?yla 20-24mm ve 100-125mm’dir. Tor 105d/2, fanya ise 210d/3’ no’dur. Torun derinli?i 60 göz, fanyan?n derinli?i ise 5 gözdür. Donam 210d/6 naylon ipten yap?lmaktad?r. Donam mesafesi iki tam göz boyuna denk gelecek ?ekilde (8- 9.6cm) ayarlanmaktad?r. A? mantar yakaya birle?tirilirken; her donama 4 tor gözü, iki donama bir fanya al?nmaktad?r. Yüzdürücü olarak 3 numara mantar kullan?lmakta, her mantardan sonra 11 donam bo? b?rak?lmakta ve 12. donama tekrar mantar donat?lmaktad?r. A? kur?un yakaya mantar yakada oldu?u gibi donat?lmaktad?r. Kur?un yaka halat? 3.5 numara çift katt?r. Kur?un yakada donam mesafesi mantar yakadan farkl? olarak 9.8cm’dir. Bat?r?c? olarak 35-40gr a??rl???nda kur?un kullan?lmakta, her kur?undan sonra üç donam bo? b?rak?lmakta ve 4. donama tekrar kur?un donat?lmaktad?r (?ekil 3a). Di?er bir karides uzatma a??nda yukar?daki özelliklerden farkl? olarak mantar yaka halat? 4 numara ve uzunlu?u 100m’dir. Mantar yakada her yüzdürücüden sonra 5 donam bo? b?rak?lmakta 6. donama tekrar mantar al?nmaktad?r. Torun derinli?i 50 gözdür (?ekil 3b). Karides a?lar?nda donam mesafesi (çaka boyu) iki a? göz boyuna denk gelecek ?ekilde ayarlanmaktad?r. E?er kullan?lan torun göz geni?li 40mm ise donam mesafesi 80mm, 44mm ise 96mm olmaktad?r. Mantar yakada her donama 4 a? gözü al?nd??? için donam faktörü (E) 0.5 olmaktad?r. Kur?un yakada ise donam mesafesi iki göz boyundan 1mm daha uzun tutuldu?u ve yine her donama dört a? gözü al?nd??? için donam faktörü (E) 0.49 olmaktad?r.

?ekil 3. Karides uzatma a??n?n teknik özellikleri
Figure 3. Technical features of shrimp trammel net

Sonuç

Bu çal??ma kapsam?nda uzatma a?lar? ile karides avc?l??? yap?lan alanlar, uzatma a?? yo?unlu?unun bal?kç? bar?naklar?na göre de?i?imi, av dönemi ve kullan?lan uzatma a?lar?n?n teknik özellikleri belirlenmi?tir.

Elde edilen sonuçlar, ?skenderun Körfezi’nde karides uzatma a?lar?n?n yo?un olarak körfezin bat? k?sm?nda bulunan Karata?, Yumurtal?k ve Gölovas? bal?kç? bar?naklar?nda kullan?ld???n? göstermi?tir. Körfezde kullan?lan toplam 8807 posta a??n %84.70’i (7460 posta) bu bar?naklarda tespit edilmi?tir. Körfezin bu bölgesinde genellikle kumlu ve çamurlu taban yap?s?, karides avc?l???na uygun bir yap? olu?turmaktad?r. Bu nedenle de körfezin bat?s?nda bulunan bar?naklarda karides a?lar? do?usunda bulunan bar?naklara göre çok daha yo?un olarak kullan?lmaktad?r. Karides uzatma a?lar?n?n yo?un olarak kullan?ld??? bu üç bar?nak içerisinde en geni? av sahas?n? Karata? bal?kç? bar?na??ndaki tekneler kullanmaktad?r.

Uzatma a?lar? ile karides avc?l???n tüm y?l boyunca yap?lmas?na kar??n özellikle A?ustos – Kas?m ile Mart–May?s aylar? aras?nda yo?unla?t??? saptanm??t?r. Bal?kç?lar di?er aylarda av veriminde önemli dü?ü? oldu?u için karides avc?l???

n?n azald???n? belirtmi?lerdir. Bu azal???n, su s?cakl???n?n dü?mesi ile karideslerin aktivitelerinin azalmas?na ve üreme göçlerine ba?l? olabilece?i dü?ünülse de, hedef türlerin biyo-ekolojilerine yönelik çal??malar?n yetersizli?i bu saptamalar?n netle?tirilmesine engel olmaktad?r. Bundan dolay? bölgede ki hedef türerin biyo-ekolojilerine yönelik çal??malar?n artt?r?lmas? gerekmektedir

References

1. Akamca, E., Gökçe, G., Çekiç, M.,Türeli, C., Kiyağa, V. B., (2008). İskenderun Körfezi'ndemonoflamentvemultiflamentfanyalıuzatmaağlarınınavverimliliğininkarşılaştırılması. Journal of FisheriesSciences.com, 2(3): 545-549.
2. Akyol, O., Ceyhan, T., (2007a). Datça-BozburunYarımadası’nda (EgeDenizi) kullanılanuzatmaağlarınıntekniközellikleri. EgeÜniversitesi Su ÜrünleriDergisi, 24(1-2):  117-120.
3. Akyol, O., Ceyhan, T., (2007b). İzmir Körfezi’nde (EgeDenizi) kullanılansürüklenenpelajikuzatmaağlarınıntekniközellikleri. EgeÜniversitesi Su Ürünleri Dergisi,24(1-2): 179-183
4. Altınağaç, U., Ayaz, A., Özekinci, U., Öztekin, A., (2008). EdremitKörfezidipuzatmaağlarınıntekniközellikleriveyapısalfarklılıkları. Journal Of FisheriesSciences.com, 2(3): 432-439
5. Alaz, A., Gurbet, R., (2005). Farklıavlaksahalarında mono-multi ve multifilament fanyalıuzatmaağlarınınavverimliliği. EgeÜniversitesi Su ÜrünleriDergisi, 22(1-2): 91-94.
6. Aydın, İ., Metin, C., Gökçe, G., (2006). Barbunyagalsamaağlarındakullanılanpoliamidmonofilament ve multifilament ağipininavkompozisyonunaolanetkisi. EgeÜniversitesiSu ÜrünleriDergisi, 23(3-4): 285-289.
7. Aydın, İ., Cengiz, M., (2008). Monofilament ve multifilament galsamaağlarıbalıkçılığındaoperasyonzamanınınavkompozisyonunaolanetkileri. Journal of FisheriesSciences.com, 2(4): 608-615.
8. Balık, İ., (1999a). Investigation of the selectivity of monofilament gill nets used in carp fishing (CyprinuscarpioLinnaeus, 1758) in Lake Beyşehir. Turkish Journal of Veterınary and Animal Sciences, 23: 185-187.
9. Balık, İ., (1999b). Investigation of the selectivity of multifilament and monofilament gill nets on pike perch (Stizostedionlucioperca (L.,1758)) fishing in Lake Beyşehir. Turkish Journal of Veterınary and Animal Sciences, 23: 179-183.
10. Balık, İ., Çubuk, H., (2001). UlubatGölü’ndekibazıbalıktürlerininavcılığındagalsamaağlarınınavverimleri. EgeÜniversitesi Su ÜrünleriDergisi, 18(3-4): 399-405.
11. Bingel, F., (1987). DoğuAkdeniz’dekıyıbalıkçılığıavalanlarındasayısalbalıkçılıkprojesikesinraporu. OrtaDoğuTeknikÜniversitesiErdemliDenizBilimleriEnstitüsü. Erdemli-İçel.
12. Ceyhan, T., Akyol, O., (2005). GökovaKörfezi (EgeDenizi)’ndekullanılanuzatmaağlarınıntekniközellikleri. EgeÜniversitesi Su ÜrünleriDergisi, 22(3-4): 269-272.
13. Ceyhan, T., Akyol, Ayaz, A., (2005). Marmara Bölgesi’ndelüfer (PomatomusSaltatrixL.,1766) avcılığındakullanılanalamanaağları. EgeÜniversitesi Su ÜrünleriDergisi, 22 (3-4): 447-450.
14. Dinçer, A. C., Bahar, M., (2008). Multifilament gillnet selectivity fort he red mullet (Mullusbarbatus) in the Eastern Black Sea Coast of Turkey, Trabzon. Turkish Journal of Fisheries and Aquatic Sciences, 8: 355-359.
15. FAO, (1975). Catalogue of Small Scale Fishing Gear. Fishing News Books Ltd., England.
16. Gökçe, G., Metin, C., Aydın, İ., Bayramiç, İ., (2005). İzmir Körfezi’ndeuzatmaağlarıilekalamar (Loligo vulgaris Lamarck, 1798) avcılığı. EgeÜniversitesi Su ÜrünleriDergisi, 22(3-4): 419-422.
17. Jackson, J. C., Rothlisberg, C. P., Pendrey C. R., (2001). Role of larval distribution and abundance in overall life-history dynamics: a study of the prawn Penaeussemisulcatus in Albatross Bay, Gulf of Carpentaria, Australia. Marine Ecology Progress Series, 213: 241-252.
18. Karakulak, F. S., Erk, H., (2008). Gill net and trammel net selectivity in the northern Aegean Sea, Turkey.nScientia Marina, 72(13): 527-540.
19. Kosswıg, C., (1953). Türkiye’deBalıkçılığınBazıVehceleri. HidrobiyolojiMecmuası. Seri A., 1(4): 145- 153.
20. Kumlu, M., (2001). Karides, istakozvemidyeyetiştiriciliği. ÇukurovaÜniversitesi Su ÜrünleriFakültesiDersKitabı, No:6, 305s.
21. Metin, C., Gökçe, G., (2004). İzmir Körfezi’ndeKaridesbalıkçılığındakullanılanuzatmaağlarınınavkompozisyonu. EgeÜniversitesi Su ÜrünleriDergisi, 21(3-4): 325-329.
22. Özekinci, U.,(2005). Determination of the selectivity of monofilament gillnets used for catching the annular sea bream (DiplodusannularisL., 1758) by Length-Girth relationships in İzmir Bay (Aegean Sea). Turkish Journal of Veterınary and Animal Sciences, 29: 375-380.
23. Özekinci, U., Cengiz, Ö.,Bütüner, S., (2006).Çanakkalebölgesindekullanılanuzatmaağlarınındonamözelliklerivebalıkçılarınsorunları. EgeÜniversitesi Su ÜrünleriDergisi, 23(1-3): 473-480.
24. Özekinci, U., Altınağaç, U., Ayaz, A., Cengiz, O., Ayyıldız, H., Kaya, H., Odabası, D., (2007). Monofilament gillnet selectivity parameters for European chub (Leuciscuscephalus) in Atikhisar Reservoir, Canakkale, Turkey. Pakistan Journal of Biological Sciences, 10(8): 1305-1308.
25. Özdemir, S., Erdem, Y., (2006). Pasifavaraçlarıileavcılıktabalıkdavranışları. EgeÜniversitesi Su ÜrünleriDergisi, 23 (1-3): 467-471.
26. Özyurt, C. E., Avşar, D., (2005). Investigation of the selectivity parameters for carp (CyprinuscarpioLinnaeus, 1758). Turkish Journal of Veterınary and Animal Sciences, 29: 219- 223.
27. Ünal, V., (2003). Yarızamanlıküçükölçeklibalıkçılığınsosyo-ekonomikanalizi, Foça (EgeDenizi). EgeÜniversitesi Su ÜrünleriDergisi, 20(1-2): 165-172.
28. Taşdemir, O., (2002). İskenderun Körfezi’ndekullanılanavaraçlarınıntekniközelliklerininbelirlenmesi, Yükseklisanstezi, DanışmanPolat, A., Ç.Ü. Fen BilimleriEnstitüsü Adana.
29. Türkmen G., (2005). İzmir Körfezi’ndeİskenderun Körfezi’nekadarolansahilboyuncauzatmaağlarıileavcılığıyapılankaridestürleri. SüleymanDemirelÜniversitesiEğirdir Su ÜrünleriFakültesiDergisi, 1(1): 58-62.
30. Türkmen, G., Özden, O., Yılmazyerli, H., Saygı, H., (2005). Penaeus (Melicertus) kerathurus, (Forskal, 1775)’un Süfa (Homa) Dalyanı’ndagöçlerinietkileyenfaktörlervebazımorfometriközellikleriüzerinebirçalışma. Ekoloji, 14(16): 16-22.