Journal of FisheriesSciences.com

Keywords

Cadmium, copper, accumulation, interaction, protein amount, Carassius carassius

Giri?

Canl?lar normal geli?imleri ve biyolojik i?levlerini sürdürebilmeleri için eser miktarda Cu, Zn, ve Fe gibi iz elementlere gereksinim duymaktad?rlar. Hg, Pb ve Cd gibi a??r metallerin ise her hangi bir biyolojik i?levleri olmad??? gibi, eser miktarda da toksik etkili olduklar? saptanm??t?r (Johnson 1988). Cu ve Cd kullan?m alanlar? kullan?m miktarlar? günümüze kadar art?? göstermektedir (Hodson 1988).

Gerek do?al gerekse antropojenik faktörlerin etkisi ile sucul ortamdaki deri?imi artan a??r metaller, sucul organizmalar taraf?ndan ortamdan al?nmakta ve besin zinciri arac?l??? ile üst trofik düzeylere artan deri?imlerde iletilerek, metabolik bak?mdan aktif doku ve organlarda birikmekte, hücresel veya moleküler düzeyde yap?sal ve i?levsel bozukluklara hatta mortaliteye neden olmaktad?rlar (Tort ve Torres 1988, Heath 1995).

Çe?itli bal?k türlerinde doku ve organlardaki Cu birikiminin, kan parametrelerinde de?i?ikli?e neden olurken, karaci?er enzimlerinin aktivasyonunu inhibe etti?i, geli?me ve üremeyi olumsuz yönde etkiledi?i (Beaumont ve ark. 2000), Cd'un ise karaci?er, böbrek, solungaç, dalak ve kemik ili?inde patolojik de?i?imlere, hipokalsemi ve hipoglisemiye neden oldu?u, solungaçlardan Ca++ al?n?m?n? engelledi?i, plazma iyon kompozisyonu ile ozmoregülasyonu etkiledi?i belirlenmi?tir (Ricard ve ark. 1998).

Bal?klar?n doku ve organlar?ndaki a??r metal birikimi, türe, metale, metalin ortam deri?imine, etkide kalma süresine, geli?me evresine, ortam?n fiziksel ve kimyasal özelliklerine ba?l? olarak de?i?ti?i gibi ortamda bulunan di?er metallere göre de de?i?mektedir (Pagenkopf 1983). Do?al ortamlarda metaller tek ba?lar?na bulunmad?klar?ndan, metal kar???mlar?n?n etkisinde doku ve organlardaki metal birikiminin incelenmesi, a??r metal kirlili?inin çevresel etkileri ile metalin al?n?m?n?n, biyotransformasyonun ve kontaminasyonunun de?erlendirilmesi bak?m?ndan önem ta??maktad?r (Wicklund ve ark. 1988). Metal etkisindeki dokularda protein sentezin de?i?ti?i, bu de?i?im nedenlerinden birinin metal ba?lay?c? proteinler oldu?u bilinmektedir (Cicik ve Erdem 1992).

Carassius auratus türünde Cd LC50 de?erleri, 96 saat için 2.13, ve 240 saat için 1.78 mg Cd/L olarak hesaplanm??t?r (McCarty ve ark., 1978). Bir ba?ka ara?t?rmada ise ayn? türün statik deney ko?ullar?nda 25 °C ‘de 7.5 pH de?erinde 24 saatlik için 3.46, 96 saat için 2.34 olarak belirlenmi?tir (Donson, 1992).

Bu ara?t?rmada toksik etkili Cd ile eser miktarda gereksinim duyulan Cu’?n belirlenen deri?imdeki kar???m?n?n etkisinde 10 gün süreyle tutulan C. carassius'un metabolik bak?mdan aktif karaci?er, solungaç ve kas gibi doku ve organlar?ndaki birikimi ile karaci?er dokusundaki total protein miktar? üzerindeki etkilerinin belirlenmesi amaçlanm??t?r.

Materyal ve Metod

Ara?t?rmada ortalama 120.408 ±1,764 mm total boy ve 39.827 ±15.287g a??rl??a sahip Carassius carassius (L.) türü bal?klar kullan?lm??t?r. Bal?klar, Gala gölünden, deneylerin yürütülece?i kontrollü ortam ?artlar?na sahip laboratuara getirilmi? ve her biri 50x40x100 cm boyutlar?nda olan 10 adet stok cam akvaryum içerisinde iki hafta süreyle bekletilerek ortam ?artlar?na uyumlar? sa?lanm??t?r.

Deneylerin yürütüldü?ü laboratuar 20±1ºC dura?an s?cakl??a sahip olup, deneyler süresince 12 saat ayd?nl?k, 12 saat karanl?k fotoperiyodu uygulanm??t?r. Akvaryum ortam?n?n fiziksel ve kimyasal özellikleri enstrümental yöntemlerle her 2 günde bir belirlenmi? ve a?a??daki sonuçlar elde edilmi?tir.

• pH: 8.38 ±0.03

• Çözünmü? oksijen: 12.102 ±0.083 mg/L

• Toplam sertlik: 660.714 ±2.966 μhos

Deneylerde her biri 50x40x100 cm boyutlar?nda olan toplam 10 cam akvaryum kullan?lm?? ve akvaryumlar iki?erli 2 gruplara ayr?lm??t?r. Her bir akvaryuma 100 L aktif karbondan geçmi? çe?me suyu ile 0.1, 0.5 ve 1.0 ppm konsantrasyonlarda Cu ve ayn? konsantrasyonlarda Cd çözeltileri konmu?tur. Etkile?im grubuna ise her iki metalin ayn? dozlar? uygulanm??t?r. Gruplardaki di?er akvaryumlara ise belirtilen hacim ve özellikteki çe?me suyu doldurularak kontrol grubu olarak incelenmi?tir. Deney ve kontrol akvaryumlar?n?n her birine 6 tane bal?k konmu?tur.

Akvaryumlar? merkezi havaland?rma sistemi havaland?r?lm??t?r. Deney çözeltilerinin haz?rlanmas?nda Cu için CuSO4.5H2O (Merck) tuzu, Cd için CdCl2. H2O (Merck) tuzlar? kullan?lm??t?r. Statik deney ko?ullar?nda zaman içerisinde akvaryumlardaki metal çözeltilerinin deri?iminde de?i?imler olabilece?inden, deney çözeltileri her iki günde bir taze olarak haz?rlanan stok çözeltilerden uygun seyreltmeler yap?larak de?i?tirilip ortam yenilenmi?tir. Deney akvaryumlar? özel olarak dizayn edildi?inden artan yem at?klar alt k?s?mdaki tahliye borusuyla ortamdan uzakla?t?r?lm??t?r. Deney süresince bal?klar, 2 günde bir defa pelet bal?k yemi (BioAqua P?nar Yem)ile beslenmi?tir. Belirlenen 10 günlük deney süresi sonunda her bir akvaryumdaki 6 bal?k ç?kart?larak MS 222 (tricane methanesulphonate, 75 mg/L) anestezik maddesi ile bay?lt?lm??t?r.

Cd, Cu ve protein analizleri için solungaç, kas, ve karaci?er dokular? ç?kar?larak polietilen tüplere aktar?lm??t?r. Solungaç, kas ve karaci?er dokular?ndaki metal analizinde tüplere 1:1 oran?nda HNO3:HClO4 kar???m?ndan toplam 4 ml eklenmi?, 120ºC'ye ayarl? otoklavda 2 saat süreyle yak?lm??t?r (Güner 2007). Yak?lan doku örneklerindeki Cd ve Cu deri?imi, standart stok çözeltilerle kalibre edilmi? Unicom (960) Atomik Absorbsiyon Spektrofotometresi kullan?larak saptanm??t?r.

Karaci?er dokular?nda protein miktar?n? belirlemek amac?yla doku önce fosfat tamponunda 2000 rpm. homojene edilmi? ve Folin- Lowry yöntemi kullan?larak protein tayini yap?lm??t?r (Lowry 1951). Deney verilerinin istatistik analizinde SPSS program? ile ANOVA, SNK (Student-Newman-Keuls) testleri kullan?lm??t?r.

Bulgular ve Tart??ma

Subletal deri?imdeki Cd ve Cu ile etkile?imlerinde 10 gün süreyle b?rak?lan C. carassius'un karaci?er, solungaç ve kas dokular?nda biriken Cd ve Cu miktar? ?ekil 1, 2, 3 ve 4’ de gösterilmi?tir. Cd ve Cu-Cd kar???m?n?n incelendi?i gruplardaki kontrol bal?klar?n?n belirlenen doku ve organlar?nda, Cd miktar?, Atomik Absorbsiyon Spektrofotometresinin duyarl?l?k düzeyinin alt?nda oldu?u için belirlenememi?tir.

?ekil 1. Farkl? Cu konsantrasyonlar?nda Carassius auratus ’un solungaç, kas ve karaci?erinde Cu birikimi (A solungaç, B Kas, C Karaci?er).
Figure 1: Accumulation of Cu at different tissues on different Cu concentrations at C. carassius. (A gill, B, muscle, C liver).

?ekil 2. Farkl? Cd konsantrasyonlar?nda Carassius auratus ’un solungaç, kas ve karaci?erinde Cd birikimi (A solungaç, B Kas, C Karaci?er).
Figure 2: Accumulation of Cd at different tissues on different Cd concentrations at C. carassius. (A gill, B, muscle, C liver).

?ekil 3. Farkl? Cd, Cu konsantrasyonlar?nda Carassius auratus ’un solungaç, kas ve karaci?erinde Cd birikimi (A Solungaç, B Kas, C Karaci?er).
Figure 3: Accumulation of Cu-Cd at different tissues on different Cd concentrations at C. carassius. (A gill, B, muscle, C liver).

Kontrol grubuna göre tüm Cu konsantrasyonlar?nda solungaç, kas ve karaci?er dokular?nda Cu birikimi belirlenmi?tir. Cu incelenen dokular içinde en fazla solungaç dokusunda birikti?i en dü?ük birikimin ise kas dokusunda oldu?u gözlenmi?tir (?ekil 1).

Farkl? dozlardaki Cd’a maruz b?rak?lan C. Carassius artan dozlar ile karaci?er, kas ve solungaç dokular?nda artan miktarlarda Cd birikiminin oldu?u gözlenmi?tir (?ekil 2). Cd en fazla solungaç birikti?i en az dü?ük birikim ise kas dokusunda oldu?u belirlenmi?tir.

Cd ve Cu birlikte etkisine b?rak?lan C. Carassius solungaç ve kas dokusunda en yüksek doz hariç artan dozlar ile daha fazla miktarda Cd birikimi varken, karaci?er dokusunda önce azalma daha sonra art?? gözlemi?tir (?ekil 3).

Etkile?imde C. Carassius solungaç dokusu d???ndaki tüm dozlarda artan Cu miktar? ile biriken Cu miktar?n?n art?? gösterdi?i belirlenmi?tir (?ekil 4).

?ekil 4. Farkl? Cd, Cu konsantrasyonlar?nda Carassius auratus ’un solungaç, kas ve karaci?erinde Cu birikimi (A Solungaç, B Kas, C Karaci?er).
Figure 4: Accumulation of Cu-Cd at different tissues on different Cd concentrations at C. carassius. (A gill, B, muscle, C liver).

Farkl? dozlarda Cd ve Cu maruz b?rak?lan C. Carassius karaci?er dokusundaki total protein miktar? ?ekil 5 verilmi?tir.

?ekil 5. Farkl? Cu ve Cd ile etkile?im konsantrasyonlar?nda C. carassius'un karaci?er dokusunda protein miktar?.
Figure 5: Total liver protein level of C. carassius at different Cu and Cd concentrations.

Cd ile Cu birlikte etkisinin karaci?er total protein miktar? üzerine etkisi ?ekil 6’ da verilmi?tir.

?ekil 6. Cu-Cd etkile?imde C. carassius'un karaci?er dokusundaki protein miktar?.
Figure 6: Total Liver protein level of C. carassius Cu- Cd interaction concentrations.

Deneyde kullan?lan tüm dozlar?n karaci?er total protein miktar? üzerindeki etkisinin istatistiki olarak önemli olup olmad??? Tablo 1’de verilmi?tir.

Tablo 1. Farkl? dozlarda Cd ve Cu’a maruz b?rak?lan C. Carassius’un karaci?er dokusundaki protein miktar?.
Table 1: Total Liver protein level of C. carassius exposed to different consantration of Cd, Cu and interaction.

Bu ara?t?rmada 10 gün süreyle Cd, Cu ve Cd-Cu kar???m?n?n etkisinde kalan bal?klarda, deney süresince mortalite gözlenmemi?tir. ?ncelenen a??r metallerin tek ba??na ve birlikte Cu k?sa süreli (10 gün) etkisinin mortaliteye neden olmamas? çe?itli uyum mekanizmalar? ile aç?klanabilir. Bu mekanizmalar?n ba??nda karaci?erde gerçekle?en detoksifikasyon ve metallothionein gibi metal ba?lay?c? proteinlerin sentezi gelmektedir(Martinez ve ark. 1991).

Cd karaci?er ve solungaç gibi metabolik aktivitesi yüksek dokularda daha fazla birikti?i belirlenmi?tir (Kalay 1996, Karg?n ve Co?un 1999). Bu durum, söz konusu dokular?n dü?ük molekül a??rl?kl? ve metal ba?lamada etkin metallothionein (MT) proteinleri içermesi (Wicklund ve ark. 1988), ayr?ca kadmiyum ve benzeri metallerin etkisinde MT sentez düzeylerinin art?? göstermesi (Kaly 1996) ile aç?klanmaktad?r.

Bal?klarda a??r metal gibi toksik maddelerin at?l?m, depolama ve detoksifikasyon mekanizmalar?, al?n?m? kar??lamad??? durumlarda a??r metallerin doku ve organlarda birikimine neden olmaktad?r. Bal?klarda a??r metal birikimi doku ve organlar aras?nda farkl?l?k göstermektedir. A??r metaller, subletal ortam deri?imlerinde etki süresinin ba?lang?c?nda öncelikle solungaç dokusunda birikmektedir (Flos ve ark. 1987). Oreochromis mossambicus (Wong ve Wong 2000), Oncorhynchus mykiss (Hollis ve ark. 1999) ve Cyprinus carpio (Desmet ve Blust 2001)'da Cd’un letal olmayan ortam deri?imlerinin k?sa süreli etkisinde en fazla solungaç dokusunda birikti?i belirlenmi?tir. Tilapia nilotica ile yap?lan bir ara?t?rmada da Cd'un 0.5 ve 1.0 ppm'lik ortam deri?imlerinin 10 gün süreyle etkisinde di?er doku ve organlara göre en fazla solungaç dokusunda birikti?i belirlenmi?tir (Kalay 1996). K?sa süreli Cd maruz kalan solungaç dokusundaki Cd birikimi, bal?klarda solungaçlar?n do?rudan do?ruya ortamla etkile?im halinde olmas?ndan ve glikoprotein içeri?i yüksek mukusdaki aktif gruplar?n metali ba?lamas?ndan kaynaklanm?? olabilir.

Solungaç dokusundaki a??r metal birikiminin mortaliteye neden olmamas? durumunda, etkide kalma süresinin uzamas? ile dü?tü?ü saptanm??t?r (Kalay 1996). C. carpio'da 29 günlük etki süresinde en fazla Cd birikimi solungaç dokusuna oranla böbrek ve karaci?erde meydana gelmi?tir (DeSmet ve Blust 2001). Salmo gairdneri’de Cd'un subletal deri?imlerinin kronik etkisinde, metalin %90'dan fazlas? böbrek ve karaci?er gibi metabolik bak?mdan aktif doku ve organlarda birikmi?tir (Thomas ve ark. 1985). C. carassius ile yap?lan bu ara?t?rmada da salt Cd etkisinde metalin solungaç dokusundan sonra en fazla böbrek ve karaci?erde birikti?i belirlenmi?tir. Etkide kalma süresine ba?l? olarak Cd'un böbrek ve karaci?erde yüksek deri?imde birikimi, plazmada amino asit ve albumin gibi proteinlere ba?l? Cd'un detoksifiye edilmek üzere karaci?ere, at?l?m için böbre?e ta??nmas?ndan kaynaklanabilir.

Bal?klarda kas dokusu, Cd birikimi bak?m?ndan etkin bir doku olmamas?na ra?men bal???n besin olarak tüketilebilir k?sm?n? olu?turmas? ve insan sa?l???n? yak?ndan ilgilendirmesi nedeniyle kas dokusundaki metal birikiminin incelendi?i çok say?da ara?t?rma bulunmaktad?r (DeContoCinier ve ark. 1999). O. mykiss (Melgar ve ark. 1997) ve T. nilotica'da (Erdem, 1990) Cd'un kas dokusundaki birikiminin çok dü?ük düzeyde oldu?u belirlenmi?tir. Bu ara?t?rmada da salt Cd ve Cd-Cu kar???m?n?n 15 gün süreyle etkisinde Cd en dü?ük düzeyde kasta birikmi?tir. DeContoCinier ve ark., (1999) C. carpio'nun kas dokusunda tüketim bak?m?ndan tehlikeli düzeyde Cd birikiminin, etkide kalma süresinin uzamas?, karaci?er ile böbre?in ta??ma kapasitesini a?mas? durumunda meydana geldi?ini belirlemi?lerdir.

Bal?klar?n doku ve organlar?ndaki a??r metal birikimi, metaller aras?ndaki etkile?ime ba?l? olarak da de?i?im göstermektedir. Paracheridon innesi’de kur?un ve Cu’?n subletal deri?imlerdeki kar???m?n?n solungaç dokusundaki Cu birikimini, salt Cu etkisine oranla artt?rd??? belirlenmi?tir (Tao ve ark. 1999). T. nilotica'da Cd-Zn kar???m?n?n 10 gün süreyle etkisi, karaci?er, solungaç ve kas dokular?nda metallerin tek tek etkisinde saptanan Cd birikimini azalt?rken, Zn birikimini artt?rm??t?r (Karg?n ve Ço?un 1999). C. carpio’da Cu-Zn kar???m?n?n (Cicik 2003), T. nilotica'da Cu-Cd kar???m?n?n (Sa?lamtimur ve ark. 2003) karaci?er, solungaç ve kas dokular?ndaki Cu birikimini salt Cu etkisindeki birikime oranla dü?ürdü?ü saptanm??t?r. C. Carassius ile yap?lan bu ara?t?rmada da Cd-Cu kar???m?n?n incelenen doku ve organlardaki Cd birikimini azalt?c? etki yapt??? belirlenmi?tir.

Metal etkile?iminde birikim ve toksik etkiler, organizmaya ba?l? olarak de?i?im göstermektedir. Mytilus edulis planulatus’da Cu-Cd kar???m? doku ve organlardaki Cd birikimini azalt?rken (Eliot ve ark. 1986) Oreochromis mossambicus’da artt?r?c? etki yapm??t?r (Pelgrom ve ark. 1995).Cd birikiminde karaci?er, solungaç ve kas dokular?ndaki metal ba?lay?c? proteinlerin Cd'u ba?layarak depolamas?ndan kaynaklanabilir. Metal etkile?iminin, Cd birikimini azalt?c? etkisi ise Cu’?n solungaçlardan Cd al?n?m?n? engellemesi, Cd'un karaci?erden di?er organlara transferini h?zland?rmas? yada Cu’?n MT gibi metal ba?lay?c? proteinlerdeki ba?lanma ve solungaçlardaki al?n?m bölgelerinde Cd ile rekabet etmesi ile aç?klanabilir. Cd-Cu kar???m?n?n, salt Cd etkisinde kas dokusundaki metal birikim düzeyinde herhangi bir de?i?ime neden olmamas?, kas dokusunun metal birikiminde aktif bir doku olmamas?ndan yada belirlenen sürenin de?i?ikli?e neden olabilecek kadar uzun olmamas?ndan kaynaklanabilir.

A??r metaller, metabolik faaliyet h?z?na göre total protein miktar?n? de?i?tirmektedir örne?in Cu etkisinde kalan T. nilotica'da karaci?er dokusu total protein deri?imi artarken, metabolik h?z? daha dü?ük olan kas dokusu total protein deri?iminin dü?tü?ü belirlenmi?tir. (Cicik ve Erdem 1992). Benzer sonuçlar Cd etkisinde kalan Tilapia zilli’nin solungaç ve karaci?er dokular?nda da belirlenmi?tir. (Karg?n 1996). Poecilia reticulata geli?me döneminin ba??ndan itibaren uzun süre Cd etkisinde tutuldu?unda proteinin di?er makromoleküllere oran? art?? göstermi?tir (Miliou ve ark 1998). Zn’un etkisinde kalan Tilapia zillii ve Clarias lazera'da karaci?er dokusu ile serum total protein deri?imi art?? göstermi? olup, bu durum metalin etkisinde MT sentez düzeyinin artmas?ndan kaynaklanmaktad?r (Hilmy ve ark. 1985). Cd, Mugil cephalus'da karaci?er ve solungaç dokular? ile serum protein deri?imini art?rm??t?r (Hilmy ve ark 1985). Cd, Cu ve krom metallerinin etkisinde kalan Clarias batrachus'da kas dokusu total protein deri?iminde dü?ü? gösterirken karaci?er ve böbrek dokular?nda total protein deri?imi art?? göstermi?tir (Jana ve Sahane 1988). Buna kar??n T. nilotica k?sa süre ile (7 gün) 0,32, 0,64, 1,28 ve 2,56 ppm Cd deri?imlerinin etkisinde tutuldu?unda karaci?er dokusu total protein düzeyinin dü?ü? gösterdi?i belirlenmi?tir. (Almadia ve ark 2001).

Sonuç

Bu çal??mada kontrol grubuna göre 0.1 ve 1.0 ppm Cd deri?iminin ile 0.5 ve 1.0 ppm Cu deri?imlerinin karaci?erdeki total protein miktar?n?n istatistiki olarak önemli derecede art?rd??? belirlenmi?tir (tablo 1). Etkile?imde ise 0.5+0.5 ppm Cu-Cd ile 1.0+1.0 Cd-Cu deri?imlerinin karaci?erde total protein miktar?n? art?rd??? belirlenmi?tir. Metabolik olarak aktif olan karaci?erde total protein deri?iminin artmas?, Cd birikim düzeyine ba?l? olarak bu dokularda MT ve MT d??? proteinlerin sentezindeki art?? ile aç?klanabilir.

References

1. Almedia, J.A., Novelli, E.L.B., Silva, M.D.P., Junior, R.A. (2001). Environmental Cadmium Exposure and Metabolic Responses of the Nile Tilapia, Oreochromisniloticus. Enviromental Pollution, 114: 169-175.
2. Beaumont, M.W., Butler, P.J, Taylor, E.W. (2000). Exposure of Brown Trout Salmotrutta, to a Sublethal Concentration of Copper in Soft Acidic Water, Effects upon Muscle Metabolism and Membrane Potential. Aquatic Toxicology, 51: 259- 272.
3. Cicik, B. (2003). BakırÇinkoEtkileşimininSazan (Cyprinuscarpio L.)'nınKaraciğer, SolungaçveKasDokularındaki Metal BirikimiÜzerineEtkileri. EkolojiDergisi 48 (12): 32-36.
4. Cicik, B., Erdem, C. (1992). Tilapia nilotica’daBakırınKaraciğerveKasDokularındakiNicel Protein DerişimlerineEtkileri. BiyokimyaDergisi, 17: 51-64.
5. DeConto-Cinier, C., Petit-Ramel, M., Faure, R., Garin, D., Bouvet, Y. (1999). Kinetics of Cadmium Accumulation and Elimination in Carp Cyprinuscarpio Tissues. Comparative Biochemistry and Physiology, 122: 345-352. DeSmet, H., Blust, R. (2001). Stress Responses and Changes in Protein Metabolism in Carp Cyprinuscarpio during Cadmium Exposure. Ecotoxicology and Environmental Safety, 48: 225-262.
6. Donson, S. 1992. Cadmium: environmental aspects (Environmental health criteria); 135, WHO Geneva, ISBN:92 4 157135 7 p 91.
7. Egemen, Ö.,Sunlu, U. (1999). Su Kalitesi. III. Baskı, EgeÜniversitesiBasımevi, Izmir. Eliot, N.G., Swain, R., Ritz, D.A. (1986) Metal Interaction during Accumulation by the Mussel Mytilusedulisplanulatus. Marine Biology, 93: 395-399.
8. Erdem, C. (1990). Cadmium Accumulation in Liver, Spleen, Gill and Muscle Tissues of Tilapia nilotica (L.). BiyokimyaDergisi 15: 13-22.
9. Flos, R., Tort, L., Balasch, J. (1987). Effects of Zinc Sulphate on Haematological Parameters in the Dogfish Scyliorhinuscanicula and Influences of MS-222. Marine Environmental Researsch, 21: 289- 298.
10. Güner, U. (2007). Freshwater crayfish Astacusleptodactylus (Eschscholtz, 1823) accumulates and depurates copper, Environmental Monitoring and Assessment, DOI:10.1007/s10661-006- 9590-1.
11. Heath, A.G. (1995). Water Pollution and Fish Physiology. 2nd Edition, CRC Press, New York. Hilmy, A.M., ElÐDomiaty, N.A., Daabes, A.Y., Latife, H.A.A. (1987). Some Physiological and Biochemical Indices of Zinc Toxicity in Two Freshwater Fishes, Clariaslazera and Tilapia zilli. Comparative Biochemistry and Physiology, 87: 297-301.
12. Hilmy, A.M., Shabana, M.B., Daabes, A.Y, (1985). Effects of Cadmium Toxicity upon the in Vivo and in Vitro Activity of Proteins and Five Enzymes in Blood Serum and Tissue Homogenates of Mugilcephalis. Comparative Biochemistry and Physiology, 81: 145-153.
13. Hodson, P.V. (1988). The Effect of Metal Metabolism on Uptake, Disposition and Toxicity in Fish. Aquatic Toxicology, 11: 3-18. Hollis, L., McGeer, J.C., McDonald, D.G., Wood, C.M. (1999). Cadmium Accumulation Gill Cd Binding, Acclimation and Physiological Effects during Long-Term Sublethal Cd Exposure in Rainbow Trout. Aquatic Toxicology, 46: 101-119.
14. Jana, S., Sahana, S.S. (1988). Effects of Copper, Cadmium and Chromium Cations on the Freshwater Fish Clariasbatracus L. Physioogy. Bohemos., 37: 79-82. Johnson, I. (1988). The Effects of Combinations of Heavy Metals, Hypoxia and Salinity on Ion Regulation in Crangoncrangon (L.) and Carcinusmaenas (L.). Comparative Biochemistry and Physiology, 91C (2): 459-463.
15. Kalay, M. (1996). Tilapia nilotica'daKaraciğer, Dalak, Böbrek, KasveSolungaçDokularındaki Cd Birikiminin Total Protein DüzeyiveiyonDağılımıÜzerineEtkileri. DoktoraTezi, ÇukurovaÜniversitesi, Adana.
16. Kargın, F., Çoğun, H. (1999). Metal Interaction during Accumulation and Elimination of Zinc and Cadmium in Tissues of the Freshwater Fish Tilapia nilotica. Bulletin of Environmental Contamination and Toxicology, 63: 511- 519.
17. Kargın, F. (1996). Elimination of Cadmium from Cd-Contaminated Tilapia zilli in Media Containing EDTA and Freshwater: Changes in Protein Levels. Bulletin of Environmental Contamination and Toxicology, 57: 211- 216. Lowry, O.H. (1951) Lowry method, a modification of the Folin method based on the presence of tyrosine and tryptophan in proteins. Journal of Biological Chemistry, 193: 266-266.
18. Martinez, M., DelRamo, J., Torreblanca, D.M., Pastor, A. (1991). Presence of Cd Binding Proteins in Pre-exposed and not Preexposed Cd Brine Shrimp Artemia. Toxicol. Environ. Chemist. 31: 417-424.
19. McCarty, L.S., Henry, J.A.C., Houston, A.H. (1978). Toxicity of cadmium to goldfish, Carassiusauratus, in hard, and soft water, Biological Conservation, 35 (1): 35-42.
20. Melgar, M.J., Perez, M., Garcia, M.A., Alonso, J., Miquez, B. (1997). The Toxic and Accumulative Effects of Short-Term Exposure to Cadmium in Rainbow Trout (Oncorhynchusmykiss). Veterinary and Human Toxicology, 39:, 79-83.
21. Miliou, H., Zaboukas, N., Apostolopoulou, M.M. (1998). Biochemical Composition, Growth, and Survival of the Guppy, Poeciliareticulata, during Chronic Sublethal Exposure to Cadmium. Archives of Environmental. Contamination and Toxicology, 35: 58-63.
22. Muramoto, S. (1983). Elimination of Copper from Cu-Contaminated Fish by Long- Term Exposure to EDTA and Freshwater. Journal of Environmental Science and Health, 18: 455-461.
23. Pagenkopf, G.K. (1983). Gill Surface Interaction Model for Trace-Metal Toxicity to Fishes. Role of Complexation, pH and Water Hardness. Environmental Science and Technology, 17: 342-347.
24. Pelgrom, S.M.G.J., Lamers, L.P.M., Lock, R.A.C., Balm, P.H.M., Wendelaar-Bonga, S.E. (1995). Interactions between Copper and Cadmium Modify Metal Organ Distribution in Mature Tilapia Oreochromismossambicus. Environmental Pollution, 90: 415-428.
25. Ricard, A.C., Daniel, C., Anderson, P., Hontela, A. (1998). Effects of Subchronic Exposure to Cadmium Chloride on Endocrine and Metabolic Functions in Rainbow Trout Oncorhynchusmykiss. Archives of Environmental. Contamination and Toxicology, 34: 377-381.
26. Sağlamtimur, B., Cicik, B., Erdem, C. (2003): FarklıOrtamDerişimlerininEtkisindeBakırveBakır+CdKarışımınınTatlısuÇipurası'nınSolungaç, Karaciğer, BöbrekveKasDokularındakiBakırBirikimiÜzerineEtkileri. Türkish Journal of Veterinary and Animal Sciences, 27: 813- 820.
27. Tao, S., Liang, T., Cao, J., Dawson, R.W., Liu, C. (1999). Synergistic Effect of Copper and Lead Uptake by Fish. Ecotoxicology and Environmental Safety, 44: 190-195.
28. Thomas, D.G., Brown, M.W., Shurben, D., Solbe, J.F.D.G., Cryer, A., Kay, J. (1985). A Comparison of the Sequestration of Cadmium and Zinc in the Tissues of Rainbow Trout (Salmogairdneri) Following Exposure to the Metals. Singly or in Combination. Comparative Biochememistry and Physiology, 82C: 55- 62.
29. Tort, L., Torres, P. (1988). The Effects of Sublethal Concentrations of Cadmium on Haematological Parameters in the Dogfish, Scyliorhinuscanicula. Journal of Fish Biology, 32: 277-282.
30. Wicklund, A., Runn, P., Norrgren, L. (1988). Cadmium and Zinc Interaction in Fish; Effects of Zinc on the Uptake Organ Distribution and Elimination of 109 Cd in the Zebrafish, Brachydaniorerio. Archives of Environmental. Contamination and Toxicology, 17: 345-354.
31. Wong, C.K., Wong, M.H. (2000). Morphological Changes in the Gills of Tilapia (Orechromismossambicus) to Ambient Cd Exposure. Aquatic Toxicology, 48: 517-527.