Journal of FisheriesSciences.com

Keywords

Poecilia reticulata, Artemia sp., Daphnia sp., Growth

Giriş

Özellikle akvaryum balığı ticaretinde söz sa-hibi olan Singapur gibi uzak doğu ülkelerinde akvaryum balığı yetiştiriciliği, maliyetlerinin ucuz olması nedeniyle halen doğadan yakalana-rak yürütülmektedir. Doğal kaynaklar üzerindeki bu baskı balık populasyonunun azalmasına neden olmaktadır. Bu durum uzak doğu ülkelerinde yeni üretim çiftlikleri kurulmasına neden olmuştur. Bu gelişmeler akvaryum balıklarının besin ihtiyaçla-rını belirlemeye yöneltmiştir. Öncelikle ticari üretim çiftliklerinde balıkların maksimum bü-yüme oranları üzerinde yoğunlaşmış daha sonra renklenme, gonad gelişimine ve kısa bir süre içe-risinde balığı satış boyuna getirme konularına önem verilmiştir (Sales ve Janssens, 2003). Bi-limsel çalışmalar, özellikle ticari kültür balıkları-nın larval beslenmesinde ve akvaryum balıkların üretiminde canlı yem kullanımının eksikliğini de dikkate alarak uygun balık besinlerini belirle-meye yönelik yoğunlaşmıştır (Fernando ve Phang, 1985; Wah Lam ve Shephard, 1988; Fernando vd., 1991; Degani, 1991; Degani ve Gur, 1992; Degani ve Yehuda, 1996; Izquierdo vd., 2001; James ve Sampath, 2004).

Dünyada akvaryum balıkları piyasasının önemli bir kısmını teşkil eden ve canlı doğuranlar grubundaki balıklardan biri olan lepistes balık türleri üzerine, ülkemizde yapılmış araştırma sa-yısı oldukça azdır (Hekimoğlu, 1997; Turan, 2001; Ak, 2003; Köprücü ve Şeker, 2003; Altun vd., 2003; Yılmaz-Keskin, 2005). Bununla bir-likte bu balıkların, büyüme performansı üzerinde, canlı yem (artemia, su piresi), ticari yem ve bu yem karışımlarının etkisi ile ilgili yapılmış her-hangi bir çalışmaya rastlanılamamıştır. Bu çalış-mada, yavru lepistes balıklarının ticari balık yemi ve canlı yemlerle beslenmesinin balığın büyüme parametreleri üzerine etkilerinin araştırılması amaçlanmıştır.

Materyal ve Metot

Araştırma, 2006 yılı yaz döneminde Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sinop Su Ürünleri Fakültesi Yetiştiricilik Bölümü Akvaryum Ünitesi’nde yü-rütülmüştür. Araştırma materyali olarak Sinop Su Ürünleri Fakültesi Akvaryum Ünitesinde üretilen lepistes varyetelerinden Alman lepistes (Poecilia reticulata Peters, 1859) balığının 5-6 haftalık yavruları kullanılmıştır.

Denemede, 45x25x25 cm boyutlarında 15 adet akvaryumda su yüksekliği 20 cm olacak şe-kilde araştırma ünitesinden temin edilen dinlendi-rilmiş klorsuz musluk suyu kullanılmıştır. 60 gün süren deneme, 3 tekrarlı olarak 5 grupta yürütül-müş ve toplam 225 adet yavru lepistes balığı kullanılmıştır. Her bir akvaryuma başlangıç bi-reysel ağırlıkları ortalaması 0.012 ±0.002 g ve ortalama uzunlukları 10.9 ± 0.002 mm olan 15 adet yavru balık yerleştirilmiştir.

Akvaryumlar sürekli havalandırılmış ve su pa-rametrelerinin ölçümleri, çözünmüş oksijen ve pH değerleri WTW multi 340i marka cihazıyla, amonyum (NH4+) (mg/l), nitrit (NO2-) ve nitrat (NO3-) değerleri ise spektrofotometrik metot (Egemen ve Sunlu, 1996) ile 15 günde bir yapıl-mıştır. Su sıcaklığı termostatlı ısıtıcılar ile 26 ±10C’de sabit tutulmaya çalışılmıştır. Denemede balıklara, artemia (1. grup), su piresi (2. grup), ticari balık yemi + artemia (3. grup), ticari balık yemi + su piresi (4. grup), ticari balık yemi (5. grup)’nden oluşan 5 farklı yemleme rejimi uy-gulanmıştır.

Ticari balık yemi (TBY) olarak piyasada yay-gın bir şekilde kullanıldığı saptanan ticari yem-lerden TetraDoramin marka yem kullanılmıştır. Denemede kullanılan Artemia sp. yumurtaları, Büyük Tuz Gölü (Great Salt Lake, Utah-ABD) orijinli olup AF 430 büyüklüğündeki INVE fir-ması tarafından ithal edilmiş yumurtalar kulla-nılmıştır. Artemia yumurtalarının açtırılması için 28-300C sıcaklık, %0 25 tuzluluk ve pH 8-8.5 olan su ortamında, oksijen düzeyi >4 mgO2/l ola-cak şekilde dipten havalandırma yapılmış ve sü-rekli bir aydınlatma (2000 lüx.) ile 16-20 saat içinde Artemia nauplii bireyleri toplanmıştır (O’Sullivan, 1993). Su piresi olarak Daphnia magna ve D. pulex türleri kullanılmış olup böl-gemizdeki durgun su birikintilerinden ve laboratuvarda üretimi yapılan su pirelerinin top-lanmasıyla temin edilmiştir. Su pireleri balıklara verilmeden önce ince gözlü tülbent bezden süz-dürülerek yavru su pireleri denemede kullanıl-mıştır. Denemede kullanılan yemlerin selüloz ha-riç besin madde analizleri yapılmıştır. Analiz öl-çümleri üç paralelli olarak yapılmıştır ve Tablo 1’de ortalama değerleri verilmiştir.

Tablo 1. Denemde Kullanılan yemlerin besin madde kompozisyonu (%, kuru madde).
Table 1. Proximate composition of experimental diets (%, dry matter).

Canlı yemler balıklara verilmeden önce bir beher içinde yoğunlaştırılmış ve 1 ml’ye düşen canlı sayısı tespit edilmiştir. Hergün akvaryum-lara verilen canlı yem miktarı ml olarak kayde-dilmiş ve balıkların canlı yemleri kuru madde olarak ne kadar tükettikleri hesaplanmıştır. Ba-lıkların beslenmesinde, yemleme 09:00 ve 16:00 saatlerinde günde iki kere doyuncaya kadar ya-pılmıştır. Balıklar tamamen yem almaz duruma geldiğinde yemlemeye son verilmiştir. Yem ar-tıklarının ve balık dışkılarının temizlenmesi için akvaryumlarda üç günde bir sifonlama yapılmış ve eksilen su miktarı kadar dinlendirilmiş ve aynı sıcaklıkta su ilavesi yapılmıştır.

Denemede kullanılan yavru balıkların ağırlık ölçümleri bireysel olarak 15 günde bir 0.001 g hassasiyetteki hassas terazi ile yapılmıştır. Ba-lıkların toplam boy ölçümleri ise deneme başı ve deneme sonunda balıkların bireysel olarak boy-ları 1mm bölmeli ölçüm tahtasında yapılmıştır. Balıklar, ölçüm ve tartım işlemlerinde çalışma kolaylığının sağlanması ve zarar görmelerinin engellenmesi amacıyla benzokain çözeltisinde bayıltılmışlardır (Allen vd., 1994). Tartımların yapıldığı günlerde balıklar yemlenmemiş olup bu günler, deneme süresine dahil edilmemiştir. De-neme süresince günlük olarak ölü balık kontrolü yapılmış, ölen balıklar deneme akvaryumlarından alınarak ağırlıkları tespit edilmiştir. Bu ağırlıklar, deneme sonunda yem değerlendirme oranı ve ya-şama oranının belirlenmesinde dikkate alınmıştır.

Araştırma bulgularının analizinde SPSS paket programı kullanılmıştır. Verilerin karşılaştırılma-sında tek yönlü varyans analizinden (ANOVA) yararlanılmış, farklılığın hangi gruplar arasında olduğu ise Tukey testi’nde % 5 önem seviyesine göre değerlendirilmiştir (Özdamar, 1999).

Bulgular ve Tartışma

Deneme süresince, çözünmüş oksijen miktarı 5.72-6.03 mg L-1, pH miktarı 7.02-7.60, amonyak miktarı 0.12-0.29 mg L-1, nitrit miktarı 0.002-0.003 mg L-1 ve nitrat miktarı ise 0.2-0.3 mg L-1 arasında değişim göstermiştir. Yavru lepistes ba-lıklarının 5 farklı yemleme rejimi uygulanarak beslenmeleri sonucunda elde edilen çeşitli bü-yüme parametreleri Tablo 2’de verilmiştir.

Tablo 2. Araştırma bulguları
Table 2. Results of the study

Deneme sonunda ortalama canlı ağırlık-lar arasında 4. grup ile 5. grup arasındaki fark önemsiz (p>0.05), diğer gruplar arasındaki fark-lar istatistiksel olarak önemli bulunmuştur (p<0.05). En yüksek ortalama canlı ağırlık değeri 0.222± 0.007 g. ile 3. grupta elde edilmiştir. Bunu sırasıyla, 1., 5. ve 4. gruplar takip etmiştir. En düşük sonuç ise 0.077± 0.005 g. ile sadece su piresi ile beslenen 2. grupta tespit edilmiştir. Aynı sıra bireysel canlı ağırlık artışı değerleri ba-kımından da gerçekleşmiştir. Deneme başı ve de-neme sonu canlı ağırlık artışları Şekil 1’de veril-miştir.

Şekil 1. Deneme başı ve sonu gruplar arası ortalama canlı ağırlıklar
Figure 1. Initial and final mean weights of the experimental groups

Ortalama spesifik büyüme oranlarında (SBO, %/gün) en yüksek değer 4.81 ± 0.14 ile ticari ba-lık yemi + artemia karışımı verilen 3. grupta, en düşük değer ise 3.04 ± 0.10 ile su piresi verilen 2. grupta saptanmıştır. Önemlilik derecesi bakımın-dan 1. grup ile 3. grup, 4. grup ile 5. grup arasın-daki fark önemsiz (p>0.05) bulunurken diğer gruplar arasındaki farklar istatistiksel olarak önemli (p<0.05) bulunmuştur.

Gruplardaki yem değerlendirme oranları sırasıyla 1.07, 3.45, 1.14, 1.87, 1.78 olarak sap-tanmıştır. Yapılan istatistiksel analizlerde 2. grup 1., 3., 4., ve 5. gruptan farklılık gösterirken (p<0.05), diğer gruplar arasındaki farklar önem-sizdir (p>0.05).

Deneme süresince ticari balık yemi + artemia karışımıyla beslenen 3. grupta balık ölümü gözlenmemiştir. Gruplardaki yaşama oranları ise sırasıyla % 95.53, % 53.30, % 100, % 71.07, % 75.53 olarak tespit edilmiştir. Dene-mede, 3. grup, 2. ve 4. gruplardan farklı çıkarken (p<0.05), diğer gruplar arasındaki farklılıklar önemsiz bulunmuştur (p>0.05).

Ortalama toplam boy değerlerinde en yüksek değer 2.77 ±0.03 cm ile ticari balık yemi + artemia karışımı verilen 3. grupta, en düşük değer ise 1.90 ± 0.04 cm ile su piresi verilen 2. grupta saptanmıştır. Önemlilik derecesi bakımından 4. grup ile 5. grup arasındaki fark önemsiz (p>0.05) bulunurken, diğer gruplar arasındaki farklılıklar önemli (p<0.05) bulunmuştur (Şekil 2). Deneme sonunda yapılan istatistiksel analizlerde ortalama kondüsyon faktör değerleri bakımından, gruplar arasındaki fark önemsiz bulunmuştur (p>0.05).

Şekil 2. Deneme sonu ortalama balık boyu (cm)
Figure 2. Mean fish total length at the end of experiment (cm)

Yavru lepistes balıklarının büyüme paramet-relerine genel olarak bakıldığında artemia ilaveli ticari balık yemi ile sadece artemia verilen grup-taki balıkların gelişimlerinin diğer gruplara göre daha iyi olduğu, sadece su piresi verilen balıkla-rın ise düşük bir gelişim gösterdikleri saptanmış-tır.

Deneme sonunda elde edilen büyüme para-metreleri diğer araştırmacıların sonuçlarıyla pa-ralellik göstermektedir. Lim ve diğerleri (2002), yavru lepistes balıklarında Artemia nauplii ile beslenen grubun (91.9 mg), moina (su piresi) ile beslenen gruptan (76.7 mg) daha iyi ağırlık artışı sağladığını, total boy ve yaşama oranı bakımın-dan aralarındaki farkın önemsiz olduğunu bildir-mişlerdir. Ergin lepistes balıklarında ise Artemia nauplii ile beslenen grupta ağırlık ve boy değerle-rini sırasıyla 323.1 mg, 30.2 mm, moina ile bes-lenenlerde ise 260.3 mg, 29.0 mm olarak tespit ederek yaşama oranı bakımından aralarında fark olmadığını rapor etmişlerdir. Benzer bir çalış-mada, Dhert ve diğerleri (1997) dekapsüle edil-miş artemia ile beslenen lepistes balıklarında elde edilen ağırlık, boy, yaşama oranı değerlerinin (2.72 g, 22.8 mm, % 96.4), moina ile beslenen-lerden daha iyi ağırlık, boy, yaşama oranı (1.55 g, 19.7 mm, % 92.3) gösterdiğini bildirmişlerdir. Diğer balıklarla yapılan çalışmalara bakıldığında ise Ajah (1997), yayın balığın larvalarında Artemia nauplii ile beslenen balıkların diğer gruplara oranla boy (33.8 mm), ağırlık artışı (237.65 mg) ve spesifik büyüme oranı (% 46.82) bakımından daha yüksek olduğunu, en düşük boy (12.25 mm), ağırlık (17.52 mg) ve spesifik bü-yüme oranının (% 23.132) ise ticari yem ile bes-lenen gruplarda gözlendiğini rapor etmiştir. En yüksek yaşama oranını ise %65 ile karışık zooplankton + ticari yem ile beslenen gruptan elde etmişlerdir. Kaiser ve diğerleri (2003), japon balığı yavrularının beslenmesinde en yüksek boyca büyüme artışlarının 15.8 mm’lik değerle artemia ve 14.8 mm’lik değerle artemia + ticari yem ile beslenen balıklarda bulunduğunu en dü-şük uzunluk artışının ise 10.8’lik değerle ticari yem ile beslenen balıklarda gözlendiğini rapor etmişlerdir. Yaşama oranı bakımından en yüksek değerin artemia ile beslenen grupta (%96.4), en düşük değerin ise ticari yemle beslenen grupta (%61.9) olduğunu bildirmişlerdir. Schlechtriem ve diğerleri (2004), iki günlük sazan balığı üze-rine yaptıkları araştırmada en yüksek boy (11.6 mm), ağırlık (1626.5 mg) ve yaşama oranının (% 97.3) Artemia nauplii ile beslenen grupta gözlen-diğini rapor etmişlerdir.

Diğer canlı yem organizmalarının kullanıldığı çalışmalarda ise Velu ve Monuswamy (2003), melek balığında ağırlık-boy artışları bakımından artemia ile beslenen gruptaki larvaların (15.22 mg, 8.8 mm) nematodlar ile beslenen gruptan (5.83 mg, 6.4 mm) daha yüksek olduğunu, Harzevili ve diğerleri (2003) ise kefal balığı lar-valarının ağırlık ve boy artışı bakımından Artemia nauplii ile beslenen grubun (57.52 mg, 19.7 mm) rotifera+Daphnia sp. (30.56 mg, 16.46 mm) ve ticari yem (10.92 mg, 11.71 mm) ile beslenen gruplardan daha fazla artış gösterdiğini ve gruplarda en iyi yaşama oranının Artemia nauplii ile beslenen grupta gözlendiğini (% 71.6) bunu ticari yem (% 62.3) ve rotifera+Daphnia sp. (% 18) ile beslenen grupların takip ettiğini rapor etmişlerdir. Santiago ve diğerleri (2003), büyük-baş sazan balığı yavrularında en iyi ağırlık, boy artışı ve yaşama oranı değerlerinin Artemia nauplii ile beslenen grupta (98.7mg, 24.9 mm, % 87.8) olduğunu bunu nematodlar ile beslenen grubun (17.0 mg, 14.5 mm, %71.2) takip ettiğini bildirmişlerdir. Yayın balığı yavrularında ise en fazla boy (17.4 mm) ve ağırlık (35.7 mg) artışının yine Artemia nauplii ile beslenen grupta gözlen-diğini bildirerek en iyi yaşama oranının Artemia nauplii + ticari yem beslenen gruptan (%78.3) elde edildiğini ve bunu sırasıyla Artemia nauplii (%68.2) ve nematod (%30.2) ile beslenen grupla-rın takip ettiğini rapor etmişlerdir.

Yapılan araştırmalar balıkların gelişiminde ti-cari yemlerin yetersiz kaldığını göstermektedir. Weerasooriya ve diğerleri (1999), tetrazon (Puntius nigrofasciatus) gibi bazı balık türlerinin rastgele beslendiklerinde ticari yemlere nazaran canlı yemleri tercih ettikleri belirtmişlerdir. Prinsloo ve Schoonbee (1986), ot sazanı ve gü-müş sazanı balıklarında sadece kuru yemle besle-nen grupların tatlısu rotiferası + kuru yem karı-şımı ile beslenen gruplara oranla daha az büyüme gösterdiklerini rapor etmişlerdir. Lubzens ve di-ğerleri (1990), Cyprinus carpio larvalarının ticari yem ve rotifera karışımı ile beslendiğinde sadece ticari yemle beslenenlere oranla 3 kat daha hızlı büyüdüğünü tespit etmişlerdir. Rottmann ve di-ğerleri (1991), ticari yem ile beslenen ot sazanı balığı larvalarındaki ağırlık artışının artemia, rotifera, nematod ile beslenenlere oranla daha az olduğunu bildirmişlerdir. Abi-Ayad ve Kestemont (1994), japon balıklarının büyümesi üzerine yaptıkları araştırmalarında en iyi ağırlık artışlarının artemia ile beslenen (200.0 mg) grupta olduğunu bunu artemia + kuru yem karı-şımı ile beslenen (158.2 mg) grubun takip ettiğini ve en düşük değerin ise kuru yem ile beslenen grupta (45.6 mg) gözlendiğini rapor etmişlerdir. Barış ve Kuşatan (2003) ise melek balıklarında spesifik büyüme oranı bakımından en iyi sonucun tubifex + alabalık başlangıç yemi ile beslenen grupta (%2.66) olduğunu, en düşük değerin ise alabalık başlangıç yemi ile beslenen grupta (1.92) gözlendiğini rapor etmişlerdir. Yaptığımız araş-tırma da akvaryum balık yemi ile beslenen grup-larda artemia ile beslenenlere göre daha düşük büyüme meydana gelmiştir.

Balıkların protein ihtiyacı gelişime bağlı ola-rak artmaktadır (NRC., 1993). Lovell (1989), ba-lıkların protein ihtiyacının gelişim dönemlerinin başlangıcında daha geç dönemlere nazaran daha yüksek olduğunu belirtmektedir. Cüce gurami (Colisa lalia) balık yavrularının besleme peri-yodu süresince protein seviyelerinin artışına bağlı olarak yavruların vücut uzunlukları ve ağırlıkla-rında da bir artışın olduğu bildirilmektedir (Shim vd., 1989). Kruger ve diğerleri (2001), kılıçkuy-ruk balık larvalarında en iyi SBO ve yem değer-lendirme oranının sırasıyla 1.27 ve 2.50 olarak %45 protein ve %6 yağ içeren besin grubunda gerçekleştiğini tespit etmişlerdir. Degani (1993), melek balığı yavrularında üç farklı protein sevi-yelerinde (%37, %41, %47), artemia ilaveli yemlerle yaptıkları çalışma sonunda balık ağır-lıklarının sırasıyla 6,6, 9,6 ve 8,9 kat artığını ve yem değerlendirme oranının 1,15-1,31 arasında değiştiğini rapor etmişlerdir. Harpaz ve diğerleri (2005) ise yavru lepistes balıklarında %45 pro-tein oranında %6.1 ve %10.6 yağ içeren toz yemlerle yaptıkları besleme çalışmasında en iyi ağırlık artışlarını sırasıyla 280, 303.9 mg olarak tespit edip başlangıç ağırlıklarına oranla balıkla-rın 14 ve 15 kat daha ağırlığa ulaştıklarını sapta-yarak yaşama oranlarını sırasıyla % 91.5 ve % 91 olarak bulmuşlardır. Yaptığımız bu araştırmada da en fazla ağırlık artışının artemia ilaveli akvar-yum balık yemi ile beslenen grupta (18,5 kat) ol-duğu bunu artemia ile beslenen grubun (15,8 kat) izlediği tespit edilmiştir.

Sonuç

Canlı bir yem olarak artemiada besin kalite-sini etkileyen en önemli özellik yavru balıkların sindiriminde yardımcı olan enzimleri içermesi (Bengtson vd.,1991) yanında aminoasit ve yağ asitlerince zengin olmasıdır (Sorgeloos, 1995). Sonuç olarak bu çalışma, yavru lepistes balıkları için en uygun yemlerin artemia veya artemia ila-veli ticari balık yemi olduğunu göstermiştir. Ba-lıkların gelişimlerinin ilk dönemlerinde canlı yemlerin tek başına kullanımı yeterli olurken ile-riki dönemlerde mutlaka ilave bazı yemler ile takviye edilmesinin gerekli olduğunu ortaya konmuştur. Bu durumun nedeni, artemia bireyle-rinin büyüklüğü, hareketliliği, yüksek protein (%59.7) ve yağ asit (%17.4) içeriği ile akvaryum balık yeminin besleyici element yönünden yük-sek olmasının besin kalitesini artırmış olmasın-dan kaynaklandığını düşündürmektedir. Bununla birlikte sadece su piresi kullanımının yavru lepistes balıklarının gelişiminde yetersiz kaldığı belirlenmiştir. Su piresinin tek başına yem olarak kullanımı yavru lepistes balıklarının büyüme ve yaşama oranlarında gerilemeye neden olmuştur. Bu durum, su piresinin yavru balıklar tarafından sindirilemediğini ve en azından 5-6 haftalık yavru lepistes balıklarının beslenmesinde uygun bir yem olmadığını göstermektedir.

Kaynaklar

Abi-Ayad, A., Kestemont, P., (1994). Comparison of the nutritional status of goldfish (Carassius auratus) larvae fed with live, mixed or dry diet, Aquaculture, 128(1-2): 163-176.doi:10.1016/0044-8486(94)90111-2

Ajah, P.O., (1997). Effects of live foods, artificial feed and their combination on growth and survival of african clariid catfish (Heterobranchus longifilis Valenciennes, 1840) larvae, Israeli Journal Aquaculture Bamidgeh, 49(4), 205-213.

Ak, O., (2003). Farklı sıcaklık uygulamalarının lepistes balığının (Poecilia reticulata PETERS, 1859) yaşama ve cinsiyet oranla-rıyla, çeşitli büyüme ve üreme parametreleri üzerine etkileri. Yüksek Lisans Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 83s.

Allen, J.L., Vang, G., Steege, S., Xiong, S., (1994). Solubility of Benzocaine in Freshwater, The Progessive Fish Culturist,56: 145-146. doi:10.1577/1548-8640(1994)056%3C0145:SOBIF%3E2.3.CO;2

Altun, T., Çelik, F., Danabaş. D., Yanar, M., (2003). Lepistes (Lepistes reticulatus) ve Kılıçkuyruk (Xiphophırus helleri) türlerindehormon uygulamalarıyla cinsiyet dönüşümü, Mustafa Kemal Üniversitesi Su Ürünleri Fa-kültesi XII. Ulusal Su Ürünleri Sempoz-yumu, (2-5 Eylül 2003) Bildirileri, Elazığ.

Barış, M., Kuşatan, Z., (2003). Farklı stoklama oranlarının alternatif besi kaynakları ile beslenen melek balığı (Pterophyllum scalare lichtenstein, 1823)’nın besi performansı üze-rine etkisi, Fırat Üniversitesi XII. Ulusal Su Ürünleri Sempozyumu, Elazığ.

Bengtson, D.A., Leger, P., Sorgeloos, P., (1991). Use of Artemia as a food source for aquaculture, Chapter 11. Pages 255–285 in R. A. Browne, P. Sorgeloos and C.N.A. Trotman, editors, Artemia biology. CRC Press, Boca Raton, Florida, USA.

Degani, G., (1991). The effect on diet population density and temperature on the growth of larvae and juveniles of Trichogaster trichopterus (Bloch & Schneider, 1801), Journal of Aquaculture in the Tropics, 6: 135-141.

Degani, G., (1993). Growth and body composition of juveniles of Pterophyllum scalare (Lichtenstein) (Pisces; Cichlidae) at different densities and diets, Aquaculture and Fisheries Management, 24: 725-233 730.

Degani, G., Gur, N. (1992). Growth of juvenile Tricogaster leeri (Bleeker, 1952) on diets with various protein levels, Aquaculture and Fisheries Management, 23: 161-166.

Degani, G., Yehuda, V., (1996). Effect of diets on reproduction of angelfish, Pterophyllum scalare (Cichlidae), Indian Journal of Fishe-ries, 43: 121-126.

Dhert, P., Lim, L.C., Candreva, P., Van Duffel, H., Sorgeloos, P., (1997). Possible applications of modern fish larviculture technology to ornamental fish production, Aquarium Sciences and Conservation, 1(2): 119-128. doi:10.1023/A:1018343819652

Egemen, Ö., Sunlu, U., (1996). Su Kalitesi, Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi, 14, Bor-nova-İzmir.

Fernando, A.A., Phang, V.P.E., (1985). Culture of the guppy, Poelicia reticulata, in Singapore, Aquaculture, 51: 49-63. doi:10.1016/0044-8486(85)90239-X

Fernando, A.A., Phang, V.P.G., Chan, S.Y., (1991). Diets and feding regimes of poeciliid fishes in Singapore, Asian Fisheries Science, 4: 99-107.

Harpaz, S., Slosman, T., Segev, R., (2005). Effect of feding guppy fish fry (Poecilia reticulata) diets in the form of powder versus flakes. Aquaculture Research, 36(10): 996-1000. doi:10.1111/j.1365-2109.2005.01308.x

Harzevili, A.S., Charleroy, D.D., Auwerx, J., Vught, I., Slycken, J.V., (2003). Larval rearing of chub, Leuciscus cephalus (L.), using decapsulated Artemia as direct food, Journal of Applied Ichthyology, 19(2): 123-125. doi:10.1046/j.1439-0426.2003.00448.x

Hekimoğlu, M.A., (1997). Türkiye’de pazarlanan lepistes varyeteleri (Poecilia reticulata) üze-rine araştırmalar. Doktora Tezi, Ege Üniver-sitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 154 s.

Izquierdo, M.S., Fernandez-Palacios, H., Tacon, A.G.J., (2001). Effect of broodstock nutrition on reproductive performance of fish, Aquaculture, 197(1-4): 25–42. doi:10.1016/S0044-8486(01)00581-6

James, R., Sampath, K., (2004). Effect of feding frequency on growth and fecundity in an ornamental fish, Betta splendens (Regan), Israeli J. Aquacult., Bamidgeh, 56, 138-147.

Kaiser, H., Endemann, F., Paulet, T.G., (2003). Acomparison of artificial and natural foods and their combinations inthe rearing of goldfish, Carassius auratus (L.), Aquaculture Research, 34(11): 943-950. doi:10.1046/j.1365-2109.2003.00948.x

Köprücü, K., Şeker, E., (2003). Lepistes (Poecilia reticulata Peters, 1895) ve Kılıç-kuyruk (Xiphophorus helleri Heckel, 1848) rasyonlarına vitamin E (Alfa Tokoferol Asetat) katkısının döl verimine etkisi, Fırat Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 15(1): 83-88.

Kruger, D.P., Britz, P.J., Sales, J., (2001). Influence of varying dietary protein content at three lipid concentrations on growth characteristics of juvenile swordtails (Xiphophorus helleri Heckel 1848), Aquarium Sciences Conservation, 3(4): 275-280. doi: 10.1023/A:1013150314719

Lim, L.C., Cho, Y.L., Dhert, P., Wong, C.C.,decapsulated Artemia cysts in ornamental fish culture, Aquaculture Research, 33(8): 575-589.doi:10.1046/j.1365-2109.2002.00687.x

Lovell, R.T., (1989). Nutrition and Feding of Fish, Van Nostrand Reinhold, New York.

Lubzens, E., Perry, B., Bedding, S., Berghalm, R., (1990). Preservation of rotifers for use in aquaculture, Plankton culture manual, 5th. Edition, Florida Aqua Farms Inc., Florida, 233-249.

N.R.C. (National Research Council), (1993). Nutrient Requirements of Fish, National Academy Pres,Washington, DC, USA.

O’Sullivan, D., (1993). Simple Methods for Small Scala Use of Brine Shrimp (Artemia Nauplii-Decapsulation, Hatching and Enrichment, University of Tasmania, Australia.

Özdamar, K., (1999). Paket programlar ile ista-tistiksel veri analizi. Yayın No:1, 2. Baskı, Eskişehir, 535 s.

Prinsloo, J.E., Schoonbee, H.J., (1986). Comparison of early larval growth rates of the Chinese grass carp Ctenopharyngodon idella and the Chinede silver carp Hypophthalmichthys molitrix using live and artificial feed, Water SA, 12, 229-234 p.

Rottmann, R.W., Shireman, J.V., Lincoln, E.P., (1991). Comparison of three live food and two dry diets for intensive culture of grass carp and bighead carp larvae, Aquaculture, 96(3-4): 269-280. doi:10.1016/0044-8486(91)90157-3

Sales, J., Janssens, G.P.J., (2003). Nutrient requirements of ornamental fish, Aquatic Living Resources, 16(6): 533-540. doi:10.1016/j.aquliv.2003.06.001

Santiago, C.B., Gonzal, A.C., Ricci, M., Harpaz, S., (2003). Response of bighead carp Aristichthys nobilis and Asian catfish Clarias macrocephalus larvae to free-living nematode Panagrellus redivivus as alternative feed, Journal of Applied Ichthyology, 19(4): 239-243. doi:10.1046/j.1439-0426.2003.00454.x

Schlechtriem, C., Ricci, M., Focken, U., Becker, K., (2004). Mass produced nematodes Panagrellus redivivus as live food for rearing carp larvae: preliminary results, Aquaculture Research, 35(6): 547-551. doi:10.1111/j.1365-2109.2004.01049.x

Shim, K.F., Landesman, L., Lam, T.J., (1989). Effect of dietary protein on growth, ovarian development and fecundity in the dwarf gourami, Colisa lalia (Hamilton). Journal of Aquaculture Tropics, 4: 111-123.

Sorgeloos, P., (1995). Bioengineering of hatcheries form arine fish and shell fish, Journal of Marine Biotechnology, 3, 42-45.

Turan, F., (2001). Farklı düzeylerde suya ve yeme katılan androjen hormonunun (17α-Methyltestosterone) lepistes balıklarında (Poecilia reticulata) cinsiyet dönüşümü ve büyüme üzerine etkileri. Yüksek Lisans Tezi, Mustafa Kemal Üniversitesi Fen Bi-limleri Enstitüsü, 69s.

Velu, C.S., Munuswamy, N., (2003). Nutritional evaluation of decapsulated cysts of fairy shrimp (Streptocephalus dichotomus) for ornamental fish larval rearing, Aquaculture Research, 34(11): 967-974. doi:10.1046/j.1365-2109.2003.00961.x

Wah Lam, S., Shephard, K.L. (1988). Some effects of natural food levels and high pro-tein supplement on the growth of carp, Aquaculture, 72: 131-138. doi:10.1016/0044 8486(88)90153-6

Weerasooriya, A.C., Edirisinghe, U., Silva, P., Dematawewa, C.M.B., (1999). Feding behaviour and acceptability of different feeds by Puntius nigrofasciatus, Tropical Agriculture Research, 11: 221-228.

Yılmaz Keskin, E., (2005). Hormon kullanımının lepistes (Poecilia reticulata Peters, 1860) balıklarında renk oluşumu ve üremesi üze-rine etkileri. Doktora Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 69 s.